Hoop of sloop? Red de stolp!

1.       Waarom worden, ondanks de inspanningen van Vrienden van de Stolp, toch jaarlijks 25 stolpboerderijen gesloopt?

Ik keer het liever om: zonder Vrienden van de Stolp zou dit aantal nog vele malen hoger zijn.  Stolpeigenaren, -liefhebbers en -kopers weten ons te vinden voor bouwkundige adviezen, publicaties en nieuwsbrieven, excursies, presentaties en lezingen, de boerderijen Beeldbank en educatieve projecten. Vrijwel wekelijks bezoek ik de meest uiteenlopende mensen die een stolp bewonen of willen kopen. Vaak gebruikt men de ruimte in de stolp voor ondernemerschap. Dit stimuleren we ook als vereniging.

 2.       Komt een bestemmingswijziging vaak voor en hoe complex is dat?

Het komt nog wel voor en gemeenten willen nog wel eens vertragend en bureaucratisch werken. Dit is meestal uit onzekerheid, ze zijn bang om fouten te maken.  De Vrienden van de Stolp verzoekt daarom  het  college van Gedeputeerde Staten van Noord Holland om in hun Provinciale Ruimtelijke Verordening (PVR)  meer ruimte op te nemen voor herbestemmingsmogelijkheden van agrarisch erfgoed, dit zou gemeenten kunnen stimuleren met een ruimere blik te kijken naar vragen over herbestemmingen van stolpen.                                                                       

 3.       Wat is in bouwkundig opzicht het meest voorkomende probleem en oplossing?

(Toekomstige) stolpbewoners staan soms voor het probleem: is deze stolp beter af met (gedeeltelijke) restauratie, of verdient het de voorkeur het oude en gammel geworden bouwwerk na sloop door nieuwbouw te vervangen? Wij adviseren vooral goed op de staat van de vierkants-constructie te letten; het hart van de stolp dat de eeuwen moeiteloos trotseert en in vele gevallen de basis kan blijven vormen van de stolp. Op onze ‘missies’ in stolpenland komen we zeer verschillende vormen van Nieuw voor Oud tegen. Soms geslaagd, soms ook met een karakterloos resultaat in de categorie ‘boerderette’. Wij vinden dat ondoordacht en onnodig en roepen gemeenten en welstandscommissies op bouwplannen zorgvuldig te toetsen aan de historisch geëigende kenmerken van de stolp en de streekeigen vorm in de omgeving. Daarnaast willen de bewoners zelf vrijwel altijd meer licht brengen in de stolp. Er zijn enkele architecten die daar mooie oplossingen voor weten, ik noem: Maarten  Koning (kenmerk: een lang verticaal raam plaatsen in het dak soms doorlopend in de gevel) en Sander Douma. Als Vrienden van de Stolp streven we uiteraard een zo authentiek mogelijke gevel na, maar je moet flexibel blijven, anders staat er straks geen stolp meer. Het moet leefbaar en aangenaam zijn voor de bewoners.

4.       Hoeveel kost een stolp?

Een stolp kost zo ongeveer tussen de 300.000 en 1,5 miljoen euro. Dit al naar gelang de staat en de locatie. Het hoogste bedrag tel je al snel neer voor een stolp in prima staat dichtbij de Randstad. Het laagste bedrag betaal je voor een stolp in minder goede staat in een klein dorpje in West-Friesland.

5.       Wat zijn de fiscale mogelijkheden?

Is de stolp een rijksmonument dan zijn er subsidies op onderhoud en restauraties, niet op verbouwingen. De aftrekpost ‘onderhoud’ staat fiscaal ‘op de wip’. Maar in 2017 was nog 80% van het onderhoud aftrekbaar. In 2018 ook  nog en in 2019 wordt het waarschijnlijk omgebouwd naar een jaarlijkse onderhoud subsidie. Kortom: het wordt minder aantrekkelijk, iets waar wij ons als vereniging uiteraard zorgen over maken. Een andere fiscale mogelijkheid is het afsluiten van een (voordelige) restauratiehypotheek. Want 5% lager dan de marktrente met een minimum van 1,5% rente. Nadeel is dat de subsidiepot nog wel eens leeg is en het is een stroperig traject, een rapport laten opstellen door een architect blijft een goed idee.

Lukt de bestemmingswijziging bij de gemeente niet, ga dan naar de provincie. Daar is over het algemeen meer professionele kennis en expertise.

Je moet flexibel blijven bij (ver)bouw, anders blijft er straks geen stolp meer over. 

Geert Klaver, Klaver Makelaardij: ‘2017 was een zeer goed stolpenjaar als het gaat om de verkopen, circa 170 stuks in N-H. Dit is een verVIJFvoudiging in vijf jaar tijd.’

 Stolpboerderij

"Eendracht maakt macht"

van Piet en Corrie Tamis

Piet en Corrie Tamis zijn sinds bijna een halve eeuw ervaren stolpliefhebbers. Zelf bewonen ze een majestueuze stolp van het Noord-Hollandse normaaltype aan de rand van de Oudorperpolder.

In de top van de gevel een prachtig houtsnijwerk in felrood en donkergroen met de naam ‘Eendracht maakt macht’ en twee in elkaar geslagen handen. Binnen: nog de originele bedsteden aan weerszijden van de zwart stenen schoorsteenmantel. ‘We slapen erin als een blok’ zegt Piet, die om die reden enorm is verknocht aan zijn bedstede.

Er zijn vier soorten stolpen:

Voor meer informatie: www.boerderijenstichting.nl

De landelijke erfgoedvereniging Bond Heemschut is met medewerking van de Boerderijenstichting en het Westfries Genootschap een actie gestart met de titel Red de stolp (www.reddestolp.nl)